Nargiza Qo‘chqorova
“Men kichkina shahardanman. Aytish mumkinki, men Britaniya Kengashi tufayli professional sifatida o‘sdim”, - bugun O‘zbekistondagi eng yaxshi maktablar uchun o‘qituvchilarni tanlash va malakasini oshirish bilan shug‘ullanayotgan Nargiza Qo‘chqorova o‘zi haqida shunday deydi.
Nargiza Qo‘chqorovaning Britaniya Kengashi bilan birinchi munosabatlari 2007-yilda boshlangan. Shu bilan birga, Samarqand viloyati Kattaqo‘rg‘on shahridagi maktabning ingliz tili o‘qituvchisining o‘zi ham o‘z sinfi uchun ko‘rgazmali qurollar olish, shuningdek, ingliz tili o‘qituvchilarining malakasini oshirish imkoniyatlari bilan tanishish maqsadida tashkilotning Toshkentdagi ofisiga keldi. Albatta, bunday izlanuvchan o‘qituvchini bu yerda e’tiborsiz qolmadi va Nargiza ishtirok etgan birinchi loyiha ETTE loyihasi bo‘lib, uning o‘zi ingliz tili o‘qituvchilari uchun muallima bo‘ladi.
Keyinchalik Nargiza PRESETT loyihasi bo‘yicha pilot treninglarda qatnashish uchun taklif qilindi.
PRESETT o‘ziga xos loyiha bo‘lib, universitet o‘quv dasturini isloh qiladigan, bo‘lajak ingliz tili o‘qituvchilarini tayyorlashning zamonaviy metodologiyasini joriy etishga qaratilgan.
Albatta, universitetda, maktabda qanday dars berish haqidagi shakllangan taasurotlarni 1-2 yillik ta’lim orqali tubdan o‘zgartirish imkoni yo‘q deb hisoblaydi ekspert. Lekin bu qadamlar o‘qituvchilar uchun turtki bo‘ladi, ularni o‘ylantiradi.
“Treninglarda qanday qilib boshqacha o‘rgatish mumkinligini ko‘rish imkoniyatiga ega bo‘lish mumkin. Bir paytlar men kabi o‘z kasbidan norozi bo‘lgan o‘qituvchilar esa nimanidir yaxshi tomonga o‘zgartirish, qiziqarliroq bo‘lish, topshiriqlar, o‘yinlar va hokazolardan foydalanish imkoniyatiga ega bo‘ladilar. Bu sizga avtomatik ravishda ishingidan zavq olib keladi. Qanday qilib natijalarga erishishingiz mumkinligini, bolalarning munosabatini qanday o‘zgartirishingiz mumkinligini ko‘rsatadi. Bolalar o‘z orzularini orzu qila boshlaydilar, hayotga sizning ko‘zingiz bilan qarashni boshlaydilar. Aytishim mumkinki, men ko‘plab shogirdlarimga tilga, madaniyatga ishtiyoq, ular yashayotgan kichik dunyo chegarasidan tashqariga chiqish istagini yuqtirganman. Va bu ularning muvaffaqiyatining bir qismiga aylandi. Bu bolalar hozirda professional, ingliz tili o‘qituvchilari, marketologlar, IT-mutaxassislari, jumladan Silikon vodiysi korporatsiya, Google, Apple kompaniyalarida ishlaydi. Bu bolalarning barchasi Samarqand viloyatidagi 80 ming aholi istiqomat qiluvchi kichik shaharchadan.”
Shunday imkoniyatlar orqali ingliz tili o‘qituvchisi Britaniya Kengashi bilan hamkorlikda o‘zini o‘zgartirib, ko‘plab shogirdlarining hayotini o‘zgartirdi. Nargiza Qo‘chqorovaning ishonchi komilki, bu uning asosiy muvaffaqiyat tarixi.
Bugungi kunda u o‘z dunyoqarashini kengaytirishga harakat qilib, bu hikoyani yozishda davom etmoqda. Axir, ularning o‘quvchilari va talabalarining taqdiri ko‘p jihatdan ularga bog'liq.
“Ingliz tilini yaxshi bilishim menga ko‘p imkoniyatlar berdi, jumladan, xorijda amaliyot o‘tash, Teacher Excellence Award dasturi bilan AQShda o‘qish va Hornby Foundation stipendiyasi orqali Buyuk Britaniyada magistraturada o‘qidim. Bundan 20 yil oldin 38 yoshimda grant yutib, Buyuk Britaniyaga magistraturaga o‘qishga boraman deb o‘ylamagan bo‘lardim. Men uchun chet ellik, ingliz tili va Britaniya Kengashidagi o‘qituvchilar yangi marralarni ochishdi va bugun bunday imkoniyatlarga ega bo‘lmagan boshqa fanlar o‘qituvchilari haqida o‘ylab, Britaniya Kengashi loyihalarida to‘plangan ushbu ajoyib tajribani barcha o‘qituvchilarga taqdim etmoqchiman. O‘ylaymanki, bu tajriba menga qilayotgan ishim haqiqiy ijobiy o‘zgarishlarga olib kelishi mumkinligiga ishonishimga ko‘p yordam berdi! Masalan, bu yil Prezident ta’lim muassasalari agentligi qoshidagi jamoamiz tomonidan barcha fan o‘qituvchilari foydalanishi mumkin bo‘lgan o‘zbek va ingliz tillarida modullardan iborat uzluksiz malaka oshirish platformasi yaratildi. Turli fanlarni o‘qitish metodiga zamonaviy yondashuvlar faol o‘qitish, o‘quvchilarga yo‘naltirilganlik va tadqiqot orqali o‘rganish tamoyillariga asoslanadi. Dunyo o‘zgardi, bu bilan birga ta'limga bo‘lgan yondashuvlar ham. Zamonaviy maktab o‘quvchisi, talaba nafaqat o‘qituvchidan olingan ma'lumotni o‘zlashtirishi, balki tadqiqot orqali ma'lumot olishni, uni filtrlash va tahlil qilishni o‘rganishi, shuningdek, o‘z fikrini bildirishi, muammolarni hal qilishi va qaror qabul qilishi kerak. Bular biz 21-asr malakalari deb ataydigan kompetensiyalar bo‘lib, o‘quvchilarni bu ko‘nikmalar bilan qurollantirish va tez o‘zgaruvchan mehnat bozorida muvaffaqiyat qozonishlariga yordam berish maktab va o‘qituvchining vazifasidir”.
Ta’lim sohasida chinakam obro‘li mutaxassisga aylangan, Britaniya Kengashi bilan uzoq yo‘lni bosib o‘tgan Nargiza Qo‘chqorova o‘z tajribasi, kuch-g‘ayrat, bilimi va saxiylik bilan o‘rtoqlashadi. O‘tgan yillar davomida u O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligi ofitserlariga ingliz tilini o‘rgatish loyihasida qatnashishga muvaffaq bo‘ldi, so‘ngra xalqaro malaka oshirishdan muvaffaqiyatli o‘tdi, Britaniya Kengashining “Turizm uchun ingliz tili”, “Oilangiz bilan ingliz tilini o'rganing”, “EnSPIRE” loyihalarida ishtirok etdi. U 2020-yilda o‘qituvchilar uyushmasi raisi sifatida “Ustoz-2020 milliy pedagogika mukofoti” tanlovining mutlaqo yangi konsepsiyasini ishlab chiqdi va O‘zbekiston Xalq ta’limi vazirligi ko‘magida mazkur loyihaga hayot berildi va bu loyiha ikki yil mo‘baynida minglab o‘qituvchilarni kasbiy rivojlanishda oldinga siljishga undaydi. Va bu har doim o‘rganish va o‘qitishga tayyor bo‘lgan, o‘qituvchilarga kuchli va samarali bo‘lishiga yordam beradigan muvaffaqiyatli insonning hayotidagi bosqichlarining to‘liq ro‘yxati emas.
“Barcha qadamlarimni o‘qituvchilar uchun qilaman. Britaniya Kengashi esa bu bilan bevosita bog'liq. Britaniya Kengashi loyihalarida ko‘rganlarimni boshqa o‘qituvchilarga, shu jumladan ingliz tili o‘qituvchisi bo‘lmaganlarga ham tarjima qilishga harakat qildim. Aynan Britaniya Kengashidagi tajribam hayotimni, o‘quvchilarim va boshqa o‘qituvchilarning hayotini o‘zgartirishimga yordam berdi”.